WASHINGTON, DC, USA – Gindudahan sang isa ka opisyal sang Estados Unidos nga ang Tsina kag Rusya amo ang nagpugong sa ginproponer nga pahibalo nga ginhimo sang mga nasud sa Southeast Asia para sa East Asia Summit, bangud sa ilang pagsupak sa mga pahayag bahin sa ginapakig-away nga South China Sea.
Suno sa nasambit nga opisyal, Sabado, Oktubre 12, ang draft nga ginpahayag sa 10 ka nasud nga miyembro sang Association of Southeast Asian Nations (ASEAN) gindala sa 18 ka nasud nga sakop sang East Asia Summit nga ginpatigayon sa Laos sang Huwebes sang gab-i.
Ginpahayag pa sang opisyal nga ginsumiter sang ASEAN ang “final draft” kag ginambalan ang mga miyembro nga daw ini na ang “take-it-or-leave-it” nga version. Ginpakita nga suportado ini sang Estados Unidos, Japan, Australia, South Korea, kag India, apang indi ini ginpaboran sang Tsina kag Rusya.
Suno kay Russian Foreign Minister Sergei Lavrov, wala nadeklara ang final statement bangud sa “madamo nga pangamuyong” nga himuon ini nga isa ka politikal nga pahayag sang mga nasud nga Estados Unidos, Japan, South Korea, Australia, kag New Zealand.
Ang embahada sang Tsina sa Washington wala pa naghatag sang komento sa sulod sang artikulo.
Isa sa mga isyu nga ginatawag sang opisyal nga ginapakigbatuan amo ang ginrefer nga UN Convention on the Law of the Sea (UNCLOS), nga mas malapad sang nakaligad nga 2023 nga pahayag sang EAS.
Wala sang pabor nga ginpanghatag sa bisan ano nga nasud ukon ginatagan tsansa ang mga particular nga kasuod sa mga nagapangaway bahin sa South China Sea, suno sa opisyal. Apang, ginpangamuyuan sang pila ka ASEAN nga masentro ang Code of Conduct nga ginahimo upod sa Tsina, sa ilalum sang UNCLOS.
Samtang ginapahayag sang Tsina nga suportado sini ang Code of Conduct, wala sila nagkilala sa 2016 nga pagdesisyon sang arbitral tribunal nga nagsiling nga wala sang legal nga basihan ang ila claim sa halos tanan nga bahin sang South China Sea, bisan pa signatoryo sila sa UNCLOS.
Ginrason pa sang Premier sang Tsina, Li Qiang, nga komitado sila sa UNCLOS kag nanginbakas gid nga taposon ang Code of Conduct, samtang nag-insister nga may mga kasaysayan kag legal nga basihan ang ila claim.
#HiligayNews